Sau nhiều năm học tập tại Mỹ và 3 năm kinh nghiệm dạy phát âm tiếng Anh cho hơn 500 học viên, Ms. Phương Trang đã đúc rút ra những sai lầm thường mắc trong việc học tiếng Anh và vạch ra 10 chiến lược cho bất kỳ ai muốn “hoàn hảo hoá” khả năng phát âm tiếng Anh của mình. Hãy lưu lại và chia sẻ những chiến thuật phát âm tiếng Anh đáng quý này nhé!
1 – Profile Ms. Phương Trang
Từng học tại St. Mary’s Central High School, Mỹ với điểm GPA 3.83/4
Học chuyên ngành Economics and Finance tại Đại học RMIT, Hà Nội
“Khi học tiếng Anh, những gì bạn nhìn thấy không phải là những gì bạn nghe thấy.
Một thực tế là tiếng Anh không dễ như người ta thường nghĩ, do nó tồn tại nhiều những tắc phát âm đơn lẻ.
Ví dụ, không giống như tiếng Việt, ngôn ngữ của chúng ta, đọc như thế nào thì phát âm như thế, trong khi nhiều từ tiếng Anh được viết và đọc theo hai cách hoàn khác nhau. Ví dụ như từ tough (khó khăn) và tuff (phiến đá).
Cũng giống như nhiều ngôn ngữ khác, phát âm tiếng Anh có nhiều ngoại lệ, và đối với nhiều người, những ngoại lệ này thực sự là một cơn ác mộng. Tuy nhiên, theo mình những ngoại lệ làm nên cái hay của tiếng Anh và sẽ khiến các bạn cảm thấy thú vị hơn khi gắn bó với thứ ngôn ngữ này!
Trước hết, mình sẽ đưa ra 3 lý do vì sao các bạn nên đối mặt với những “cơn ác mộng” – học phát âm tiếng Anh (có rất nhiều lý do để các bạn học phát âm tiếng Anh, nhưng sẽ chọn ra 3 lý do quan trọng nhất):
– Cải thiện phát âm sẽ cải thiện cả kỹ năng nghe – nói của bạn
– Phát âm tốt đồng nghĩa với việc ít hiểu lầm, nghe nhầm, đặc biệt là trong hội thoại trực tiếp
– Quan trọng nhất, phát âm tốt là một dấu hiệu tiến bộ trong quá trình học tiếng Anh, sẽ giúp bạn thấy thoải mái và tự tin hơn khi giao tiếp tiếng Anh với người xung quanh
Nếu bạn thực sự hiểu được tầm quan trọng của phát âm tiếng Anh và thực sự muốn cải thiện tiếng Anh của mình, thì hãy đọc tiếp phần dưới, mình sẽ tổng hợp 10 phương pháp đơn giản và dễ áp dụng giúp các bạn cải thiện đáng kể khả năng phát âm của mình.
2 – Chiến lược đầu tiên: biết địch biết ta, trăm trận trăm thắng:
“Địch” ở đây chính là bảng phiên âm 44 âm trong tiếng Anh. Tiếng Anh hàng nghìn từ nhưng phát âm chỉ quanh ở 44 âm này. Nắm rõ bảng phiên âm 44 âm và quy tắc phát âm từng từ, những từ nào thường được đọc là âm nào chính là bước thành công đầu tiên, hỗ trợ rất lớn trong quá trình luyện phát âm tiếng Anh. Các bạn cũng có thể sử dụng những cuốn từ điển uy tín để nghe cách phát âm và luyện tập sử dụng phiên âm của từ để tăng độ chính xác khi tự luyện tập nhé.
3 – Chiến lược xé-nhỏ-từ để học: dành cho những từ bạn thấy khó phát âm nhất
Bạn đã từng bắt gặp một từ vừa dài vừa khó đọc bao giờ chưa? Hay bạn có từng quên từ khi đang nói, không nhớ nổi từ đó phát âm chính xác như thế nào?
Bất cứ khi nào bạn bắt gặp một từ lạ, không biết phát âm như thế nào, thì hãy dừng lại, bình tĩnh và phân tích cấu trúc của từ đó. Cấu trúc từ bao gồm chính tả, phiên âm và ý nghĩa của từ. Chiến lược ở đây sẽ là chia nhỏ từ ra, đọc các phần nhỏ và đọc một cách chậm rãi. Sau đó, dần dần chắp nối các phần lại và đọc nhanh hơn.
Mình lấy ví dụ, từ “February”. Mọi người thường đọc là Feb-yu-airy. Nếu bạn nhìn kỹ hơn thì ở giữa từ này còn một chữ “r” và khi đọc xé nhỏ từ theo phương pháp trên, bạn sẽ nhận ra, từ này đích thực đọc là Feb-ru-airy.
Bạn nên xem lại phương pháp số 1 – kiểm tra lại một cách chính xác phiên âm. Như thế thì bạn hoàn toàn có thể yên tâm với phát âm của mình!
4 – Chiến lược số 3: Đọc to lên và tự ghi âm
Cách tốt nhất để đạt được những tiến bộ trong bất kỳ việc nào là ghi lại từng kết quả của mình và tự mình đánh giá kết quả đó. Trong phát âm tiếng Anh thì đó chính là ghi âm (đọc to và rõ ràng) những phần bạn đọc tiếng Anh, những từ phát âm hoặc đoạn hội thoại sưu tầm.
Mặc dù nhiều bạn cho rằng tự ghi âm mình và nghe lại có phần rất kỳ-cục và có phần không-quen, nhưng chỉ khi bạn ghi âm rồi nghe lại, bạn mới thấy mình đã tiến bộ như thế nào, và thậm chí có thể còn nhận ra và tự sửa nhiều lỗi sai về phát âm và ngữ pháp trong phần ghi âm trước kia của chính mình.
Gợi ý: Bạn ghi âm theo tuần, tháng và theo năm. Khi bạn nghe lại những gì mình từng ghi trong quá khứ, bạn sẽ rất bất ngờ vì sự tiến bộ của bản thân đó. Mình còn hay quay lại các video hát theo tiếng Anh có kèm beat – đây là cũng là cách mình giải trí mỗi khi rảnh.
5 – Chiến lược số 4: Lắng nghe theo giai điệu
Việc lắng nghe để học không đơn giản như bạn nghĩ. Thực chất, Nghe (listening) là một kỹ năng khó và cần nhiều thời gian nhất để bạn tiến bộ. Tuy nhiên, có cách nghe để có thể vừa cải thiện phát âm, vừa cải thiện khả năng nghe-hiểu, cụ thể là: NGHE THẬT NHIỀU, NGHE SÂU. Các bạn hãy cảm nhận ngữ điệu, nhịp điệu và sự nhấn nhá của người nói. Thông qua những yếu tố này, các bạn cũng có thể đoán ra được phần nào đó thông điệp mà người nói muốn truyền tải đấy. Bên cạnh đó, chính nhờ sự nhấn nhá trong tiếng Anh mà các bạn cũng có thể đoán được đâu là nội dung chính trong cả một câu, một đoạn nói dài.
Hiểu được “giai điệu” của một từ, một cụm, một câu hoặc một đoạn sẽ khiến bạn phát âm rõ ràng và dễ dàng hơn. Bạn có thể luyện tập cho tới khi dùng từ đó thành thạo và tự tin dùng trong cuộc hội thoại của mình.
6 – Chiến lược số 5: Theo dõi thật nhiều những kênh giảng và dạy tiếng Anh
Khi học ngoại ngữ thì Internet chính là người bạn thân nhất của bạn. Đây là một kho tàng các bài giảng và các hướng dẫn phát âm tiếng Anh chuẩn với nhiều giọng như Anh-Anh, Anh-Mỹ…
Mình cũng tổng hợp giúp bạn luôn một vài kênh học phát âm và giao tiếp rất hay và hoàn toàn miễn phí:
1. Phát âm cơ bản giọng UK: https://www.youtube.com/user/bbclearningenglish
2. Luyện phát âm giọng Mỹ: https://www.youtube.com/user/sozoexchange
3. Learn English with Steve Ford: giọng Mỹ chuẩn: https://www.youtube.com/user/PrivateEnglishPortal
4. Speak English With Misterduncan giọng UK Có phụ đề: https://www.youtube.com/user/duncaninchina
5. Học tiếng Anh giao tiếp qua các tình huống: https://www.youtube.com/user/SERLYMAR
6. Rachel’s English. Trang chủ: http://www.rachelsenglish.com/
7. Kênh Youtube: http://www.youtube.com/user/rachelsenglish
8. American Accent Training: http://www.youtube.com/user/letstalkaccent
9. SOZO Exchange: http://sozoexchange.com/
7 – Chiến lược số 6: Chìa khóa thành công: Chăm chỉ luyện tập thật nhiều
Để nói tiếng Anh thành thạo thì chẳng còn cách nào khác: luyện tập – luyện tập – luyện tập. Nếu bạn đang học tiếng Anh ở trường hay trên lớp, hãy đảm bảo là bạn có luyện tập với bạn bè của mình, nếu đảm bảo chỉ nói tiếng Anh trong cả tiết thì càng tốt!
Điều quan trọng khác nữa mà mình muốn nói đó là nếu xung quanh bạn không có ai là người bản xứ thì cũng không vấn đề gì hết. Như mình đã đề cập ở trên là hiện tại có rất nhiều kênh đăng tải các video và bài giảng tiếng Anh mà mình nghĩ là tiếng Anh của các speaker chất lượng như người bản xứ. Quan trọng là bạn chịu luyện tập thật nhiều, chứ vấn đề không hoàn toàn nằm ở giáo viên hay người giảng!
8 – Chiến lược số 7: Kết bạn với tin tức
Mình không phải người thích xem tin tức. Nhưng mình phải thừa nhận là xem tin tức giúp mình cải thiện phát âm rất nhiều. Những phát thanh viên (reporters) là những người có phát âm và ngữ điệu chuẩn nhất. Hơn nữa, với một sinh viên chuyên ngành tài chính – kinh tế như mình thì xem tin tức giúp mình có được một vốn từ vựng kha khá phục vụ cho cả trường học và công việc!
Đặc biệt hơn, với các bạn muốn cải thiện giao tiếp, xem tin tức còn là cách giúp các bạn tổng hợp các kiến thức xã hội và tình trạng thế giới nhanh nhất, đây sẽ là những thông tin giúp bài nói hay cuộc trò chuyện của bạn không bị chán (trust-me-đi).
Những trang tin tức tiếng Anh rất hay nên theo dõi:
9 – Chiến lược số 8: Đừng bao giờ nhầm lẫn về Đọc và Phát âm
Như mình đã đề cập trước thì tiếng Anh có rất nhiều từ cách viết và cách phát âm rất khác nhau. Ngoài ra, các bạn cũng nên tránh áp đặt cách đọc và phát âm một ngôn ngữ này lên một ngôn ngữ khác.
Điều này dẫn tới một nguyên tắc: Đừng bao giờ mò phát âm khi bạn không biết chính xác từ đó viết như thế nào?
10 – Chiến lược số 9: Làm bạn với từ điển
Khi bạn không biết cách phát âm một từ như trường hợp trên thì hãy dừng lại và tra từ điển. Hiện nay, ngoài từ điển cầm tay nhỏ gọn cho bạn có thể đút vừa vào cặp hay túi sách thì bạn còn có thể download từ điển về điện thoại thông minh và tra cứu online trên internet.
Từ điển để tra nghĩa và phát âm thì rất nhiều, nhưng mình khuyên các bạn nên sử dụng từ điển Oxford chuẩn nếu dùng máy tính: http://www.oxfordlearnersdictionaries.com/
11 – Chiến lược chốt: Chậm là sẽ Mượt, Mượt là sẽ Nhanh
Thật là dễ dàng nếu bạn học được một từ và có thể nói được từ đó trôi chảy. Tuy nhiên, hãy bình tĩnh và tiếp tục luyện tập cho tới khi bạn có thể phát âm chính xác và hoàn hảo. Với phát âm, quan trọng nhất không phải là tốc độ nói nhanh hay chậm, mà bạn phải phát âm có đúng hay không. Nếu bạn là học sinh hay sinh viên, mình tin rằng các bạn nói chậm thì giáo viên và bạn bè của các bạn vẫn hiểu, nên đừng bao giờ ngại khi nói chậm.
Với mình, mình quan niệm học tiếng Anh là một cuộc hành trình, không phải là một điểm đến, vì thế, hãy hết mình tận hưởng cuộc hành trình đó! Chậm mà chắc nhé!
